Mannen op je bord!

Door: Jantine van de Kraats

De vraag naar geitenzuivel is het afgelopen decennium flink toegenomen. Jaarlijks worden er zo’n 200.000 geitjes geboren, waarvan de helft mannelijk is. Omdat bokjes geen melk geven, zijn ze voor het grootste deel een bijproduct dat voor export naar Zuid-Europa gaat. Maar Jantine van de Kraats ziet dat anders. Zij bedacht een aantal jaar geleden BoerenBok. Haar missie: mensen enthousiast maken voor het vlees van de jonge bokjes. Op deze manier zet zij een restproduct om tot waarde.

De ogen van Jantine beginnen vurig te stralen als ze over BoerenBok vertelt: “Mijn schoonouders hadden koeien en gingen begin 2000 over naar het houden van geiten. Het was een opkomende markt, er was een groeiende vraag naar geitenkaas en -zuivel. Zelf ben ik ook opgegroeid op een boerderij en daar ligt mijn hart. Ik heb eigenlijk altijd met veel interesse gekeken naar de ontwikkelingen in de agrarische wereld. Zo kwam het ook dat ik mezelf ging afvragen waarom eigenlijk de mannelijke dieren afgevoerd werden, terwijl ze toch heel waardevol kunnen zijn. Dus ik ging aan de slag, in eerste instantie met vijf bokjes.”

“Als boer sta je aan de basis van de voedselketen, er is geen mooiere plek!”

Vlees op de botten

“In het begin was het een zoekproces, bijvoorbeeld om uit te zoeken wat het beste voer is? Er moet natuurlijk wel een beetje vlees worden gekweekt. Ik heb me laten informeren en samen met een collega boer, die ook voor mij bokjes mest, een goed rantsoen gevonden. Ik ben ze wat meer mais gaan voeren in plaats van gras en gaf ze dikkere melk. Dus ja op die manier ontwikkelt het zich. Ook moest ik op zoek naar een goede slachterij, eentje waar ze kleinvee slachten. Na een lange zoektocht zijn we uitgekomen bij slagerij VSS Meat in Elspeet. Een heel innovatief en interessant bedrijf, met twee jonge ondernemers. Zij waren gelijk enthousiast om het bokkenvlees te ontdekken. Het is mooi om te zien dat ze bereid zijn te investeren in nieuwe ideeën. Dus dat betekende het begin van een mooie samenwerking.”

Meneer Bokma op het bord

Na vijf maanden, waren de heren klaar voor de slacht. Daar gingen ze dan, de vijf kleine bokjes. “Ik heb ze ’s ochtends vroeg zelf naar de slachterij gebracht. Ik wil er zelf bij zijn en dan weet ik ook dat het in alle rust, met beleid en op een dierwaardige manier gebeurt.” Toch wel spannend om voor het eerst het vlees te proeven. “Nou eigenlijk niet” zegt Jantine “Ik had eigenlijk wel verwacht dat het zou smaken, maar het is toch afwachten. Samen met de familie hebben we alles geproefd en het viel bij ons allemaal in de smaak. De malsheid is vergelijkbaar met kalfsvlees, alleen de kleur is donkerder en het heeft een kruidige smaak. Heel authentiek.”

Vooruit met de geit

De volgende stap was het vlees aan de man brengen. Onbekend maakt onbemind, dus er was een hele weg te gaan. “Na de proeverij met de familie heb ik me ingeschreven bij enkele winterfairs in de regio om eens te kijken hoe het ontvangen werd. Ik had verder nog niets, alleen visitekaartjes. De hamburgers waren gemaakt, de broodjes ingekocht en daar gingen we vol spanning. Hoe zouden de mensen reageren? Veel mensen vonden het spannend om te proeven. Mensen zijn snel geneigd te denken dat er een vreemde smaak of geur aan zit, maar dat is alleen als de bokken volwassen zijn. Daarom worden ze bij ons ook uiterlijk met 5 maanden geslacht. Om mensen over de drempel te krijgen hebben we de burger mooi gepresenteerd op een luxebroodje, met rucolasla, kastanjechampignons en een dotje truffelmayo. Ja, dat slaat aan!”

FoodFloor

Eet je geitenkaas, eet dan ook het geitenvlees dat erbij hoort. Dat was de boodschap waarmee Stadsgeiten en BoerenBok samen de wedstrijd FoodFloor 2019 in de Gemeente Ede wonnen. Jantine: “We zagen elkaar die avond in maart voor het eerst en met dat initiatief hebben we prijzengeld gewonnen. Het gewonnen geld heb ik gelijk geïnvesteerd in een website en folders voor BoerenBok.”

“Het is mooi om hiermee bezig te zijn. Een ontdekkingstocht, je leert elke dag en er ontstaat een netwerk om je heen van gelijkgestemden. Dat vind ik echt geweldig, want het past bij mij om steeds weer bezig te blijven met nieuwe dingen.” BoerenBok heeft haar meer gebracht dan alleen bokburgers, want ze is aangesloten bij de voedselraad Ede. “Hierin zijn we met heel uiteenlopende adviezen bezig. Zo ging het de laatste keer over de gezondheid van de jeugd. Heel boeiend allemaal en samen kom je tot mooie ideeen of inzichten.”

Iedereen aan de bok

“Alle Nederlanders aan het bokkenvlees, daar gaan we voor. Of liever zou ik zien dat we alle mannen weten te redden. Dan heb ik het wel over de dieren he!” zegt een breeduit lachende Jantine. “Het assortiment bestaat uit worstjes, stoofvlees, rengdang en hamburgers.” Op de vraag waar ze zelf het meeste van houdt antwoordt ze: “Ik vind alles lekker, maar als ik echt moet kiezen dan is het wel de rengdang. Daarnaast ben ik vooral druk bezig het vlees verder aan de man te brengen bij restaurants, landgoedwinkels en groothandels.”

Vlees met een verhaal

Alleen door de crisis is er wat vertraging gekomen. “Normaal zou ik nu lente- en zomerfairs gaan draaien. Maar gelukkig begint het nu weer een beetje op gang te komen en er staan afspraken met innovatieve horecabedrijven die het bokkenvlees op het menu willen zetten. Om ze te overtuigen breng ik een stukje vlees langs en kan de chef-kok ermee aan de slag. Ik denk dat het een interessant stukje vlees is voor horecabedrijven die graag een verhaal erbij vertellen aan hun gasten. Het hoe en waarom van het bokkenvlees. Want de consument weet vaak niet dat het vlees wat ze eten meestal vrouwelijk is en dat de mannen in onze industrie worden afgevoerd.”

“We doen er alles aan om onze stoere mannen op de Nederlandse borden te krijgen.”

Mannenvlees het nieuwe normaal

BoerenBok groeit steeds groter, door het enthousiasme over het vlees. Over 5 jaar hoopt Jantine ervan te kunnen bestaan. “Ik geloof echt in het product en ik hoop dat we hiermee ook bewuster worden van de reststromen van voedsel. Deze ontwikkeling zie je in Nederland steeds meer gebeuren. Ik hoop echt dat dit het nieuwe normaal wordt”.

Wil je BoerenBok ook eens proeven? Onder andere de Burgers van Barneveld heeft ze al op de kaart staan, net als De Vergulde Leeuw in Harskamp, maar ook Restaurant Lekr in Ankeveen. En regionaal is het onder andere te verkrijgen bij Landwinkel de Eekhoeve in Veenendaal.